بررسی کمیت و کیفیت چغندرقند در دو سیستم آبیاری جویچه ای و قطره ای در همدان

آب مهم‏ترین فاکتور محدودکننده توسعه کشاورزی در ایران می باشد لذا استفاده بهینه از آب از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار، در زمره روش های بهبود مدیریت آب آبیاری می باشد. به همین منظور این تحقیق جهت مقایسه اثرات دو روش آبیاری جویچه ای و قطره ای بر کمیت و کیفیت چغندرقند انجام گردید. طرح طی سال های 81 و 82 در ایستگاه تحقیقاتی اکباتان در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد. تحقیق با چهار تیمار و سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجراء درآمد. تیمارها شامل سه تیمار آبیاری قطره ای 50، 75 و 100درصد نیاز آبی چغندرقند و یک تیمار آبیاری نشتی بر اساس100درصد نیاز آبی گیاه مذکور بود. نتایج تجزیه مرکب دو ساله طرح در همدان نشان داد که اثر سال روی صفات کیفی وکمی شامل درصد قند، ازت مضره، آلکالیته، درصد قند ملاس، عملکردریشه، عملکردقند و عملکردقند قابل استحصال معنی دار است. هم چنین بین تیمارها فقط ازنظر پتاسیم و آلکالیته تفاوت معنی داری مشاهده شد. لیکن اثر متقابل سال در تیمار برای صفات درصدقند، ازت‏مضره، عملکردریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال اختلاف معنی دار نشان دادند. کمترین و بیشترین کارایی مصـرف آب درخصوص عملکردقند به ترتیب به تیمار آبیاری جویچه ای و آبیاری قطره ای با تأمین 50درصد معادل 60/0 و 19/1 کیلوگرم بر متر مکعب تعلق داشت. میانگین مقدار مصرف آب طی دو سال اجرای آزمایش برای هریک از تیمارهای آبیاری جویچه ای و قطره ای با تأمین 100، 75 و 50  درصد نیاز آبی به ترتیب 14886، 8932، 7301 و 5679 متر مکعب در هکتار بود. مقدار مصرف آب در آبیاری قطره ای با تأمین100درصد نسبت به آبیاری جویچه ای حدود 40درصد کاهش نشان داد. در صورتی که اختلاف تفاوت عملکرد قند قابل استحصال آن‏ها در دو سال آزمایش معنی دار نبود. بنابراین در نهایت به منظور به‏دست آوردن عملکرد و تولید شکر قابل قبول در کشت چغندرقند با هدف کاهش مصرف آب و دستیابی به کارایی مصرف آب بالا، تیمار آبیاری قطره ای با تأمین و 75درصد نیاز آبی چغندرقند توصیه می گردد.